Nhật Bản, đất nước có nền khoa học kỹ thuật tiên tiến hàng đầu thế giới, các thành phố lớn như thủ đô Tokyo, Yokohama, Osaka từ lâu đã được mệnh danh là một trong những "siêu đô thị" của thế giới với các trung tâm thương mại, khách sạn, tòa nhà văn phòng, những ngôi nhà chọc trời đủ sức chứa hàng trăm nghìn người và đặc biệt là khoảng 9.300 khu chung cư cao tầng san sát. Vì vậy, công tác phòng cháy chữa cháy tại các chung cư cao tầng trở thành vấn đề quan trọng hàng đầu.
Theo Cục Phòng cháy chữa cháy và ứng phó thảm họa Nhật Bản (FDMA), năm 2018, Nhật Bản xảy ra 37.981 vụ cháy, trong đó có 20.764 vụ cháy nhà, 1.363 vụ cháy rừng, 3.660 vụ cháy phương tiện giao thông cơ giới, 69 vụ cháy thuyền và 12.125 vụ cháy khác, làm 1.427 người thiệt mạng và 6.114 người bị thương.
Vụ cháy xảy ra tại một khu chung cư (ảnh minh họa)
Luật Phòng cháy chữa cháy Nhật Bản ra đời năm 1948 và được chỉnh sửa bổ sung gần nhất năm 1999 đã quy định một loạt vấn đề, từ các biện pháp an toàn phòng cháy như quy định vật liệu xây dựng, diện tích các công trình xây dựng, đến việc bổ nhiệm nhân sự chịu trách nhiệm phòng cháy, các quy định hoạt động của lực lượng phòng cháy chữa cháy, trang thiết bị, cảnh báo…, cụ thể như sau :
+ Các khu chung cư phải có hệ thống đường ống chữa cháy chuyên dụng chỉ dành cho hoạt động chữa cháy, bảng cung cấp các chỉ số hiện trạng, hệ thống tự động báo động và chuyển thông tin cho trung tâm chỉ huy. Đặc biệt, các chung cư cao trên 31m (11 tầng trở lên) phải lắp đặt hệ thống chữa cháy tự động sprinkler tại các căn hộ từ tầng 11 trở lên.
+ Chung cư phải đáp ứng các tiêu chuẩn như có thang máy chữa cháy để trong trường hợp có cháy xảy ra, toàn bộ các thang máy sẽ tự động chạy xuống tầng 1 và ngừng hoạt động, có từ 02 lối thoát nạn trở lên, đặt bình chữa cháy xách tay tại hành lang chung từ tầng 11 trở lên theo định mức quy định… Các khu vực có diện tích từ 100 m2 trở lên phải ngăn cách với các khu vực khác bằng tường và vách ngăn cháy.
+ Các công trình xây dựng trong những năm trở lại đây còn cần phải đáp ứng các quy định về lắp đặt các dụng cụ hỗ trợ thoát hiểm. Một trong những quy định đó là đảm bảo hai lối thoát khẩn cấp gồm cửa trước và ban công tại mỗi căn hộ.
+ Tại khu vực ban công, vách ngăn cách ban công các căn hộ có phần dưới được làm từ vật liệu ván ép để người dân có thể dễ dàng đạp vỡ phần dưới ban công và chạy sang căn hộ liền kề.
+ Dụng cụ hỗ trợ thoát hiểm thứ hai tại ban công là thang thoát hiểm thông xuống tầng dưới. Khu vực sàn ban công của mỗi căn hộ có khoảng trống được đậy nắp có móc khóa.
+ Khi xảy ra tình huống khẩn cấp, cư dân sẽ nhấc nắp ban công, mở thang thoát hiểm gắn ở nắp ban công và sử dụng thang này để di chuyển xuống ban công của căn hộ ngay bên dưới.
+ Cư dân không được phép để các vật dụng làm ảnh hưởng đến các thiết bị hỗ trợ thoát hiểm như để đồ dùng chắn các vách ngăn ban công, không được gắn sào phơi quần áo chắn ngang cửa có thang thoát hiểm thông với tầng trên.
Một số dụng cụ thoát nạn tại các chung cư ở Nhật Bản
+ Đối với hoạt động phòng cháy tại mỗi hộ gia đình, nhà chức trách khuyến khích người dân nâng cao ý thức phòng cháy thông qua việc tự trang bị bình cứu hỏa gia đình trong nhà, tuân thủ các quy định về an toàn cháy nổ, khu vực cấm lửa, cấm hút thuốc…
Một điều quan trọng của hoạt động phòng cháy, chữa cháy và ứng phó thảm họa là các buổi diễn tập và các buổi hướng dẫn tình huống thảm họa, bao gồm cả hỏa hoạn được thực hiện theo định kỳ hàng năm tại các trường học từ độ tuổi nhà trẻ và các doanh nghiệp nhằm nâng cao khả năng tự xử lý, thoát hiểm trong tình huống thảm họa./.
