Hệ thống chữa cháy bằng bọt được ứng dụng khá rộng rãi ở những nơi có nguy cơ cháy nổ cao, như các bể chứa xăng dầu, kho chứa hóa chất độc hại… Bởi đặc tính ưu việt của nó là giảm số lượng chất chữa cháy cần dùng để dập tắt lửa, nghĩa là giảm thiểu sự hư hỏng thiết bị, đồ dùng, giảm ô nhiễm môi trường do nước phun ra, đặc biệt là tại những nơi có chứa chất độc hại.
Hệ thống chữa cháy bằng bọt hoạt động theo nguyên lý cách ly là chủ yếu. Hệ thống chữa cháy bằng bọt khi được kích hoạt, sẽ phun ra một loại bọt bao phủ lên trên bề mặt xăng dầu, tách chất lỏng dễ cháy ra khỏi không khí và lửa, nhờ đó ngọn lửa bị dập tắt. Ngoài ra lượng nước có chứa trong bọt còn đóng vai trò làm lạnh nhiên liệu và trùm phủ không cho chất lỏng bốc hơi hòa trộn vào không khí tạo thành hỗn hợp cháy nổ.
Bọt được tạo ra bởi 3 thành phần: nước, bọt cô đặc, và không khí. Nước được trộn với bọt cô đặc, tạo thành một dung dịch bọt. Dung dịch này lại được trộn với không khí (hút không khí) để tạo ra một loại bọt chữa cháy.
Cấu tạo của một hệ thống chữa cháy bằng bọt:
- Tại những nơi có nhiều nguy cơ cháy nổ người ta lắp đặt hệ thống dò khói/dò nhiệt. Khi có đám cháy, hệ thống điều khiển trung tâm sẽ báo cháy bằng cách hú còi. Lúc này, nhân viên trực có thể xác định được khu vực cháy. Khi nhiệt độ tại khu vực cháy khoảng 60-680C, đầu Sprinkler vỡ, nước phun ra, áp lực hệ thống giảm, bơm tự động kích hoạt cung cấp nước cho bồn chứa hợp chất. Khi nước đi qua đường ống dẫn (tín hiệu sẽ báo về tủ báo cháy), van điện sẽ mở ra, một phần nước sẽ vào bồn foam tạo áp lực với túi chứa foam bên trong bồn và áp lực này sẽ đẩy foam thoát ra ngoài theo hướng vòi phun mà ra ngoài. Do sức căng bề mặt của foam cao nên lớp màng phủ vật cháy khá bền giúp cô lập được vật cháy, không gây cháy trở lại.
- Có thể áp dụng hệ thống chữa cháy bằng bọt bằng nhiều chiến thuật khác nhau ví dụ như phun bọt trực tiếp trên bề mặt đám cháy, hoặc có thể vận dụng biện pháp chữa cháy bằng phun bọt từ dưới đáy bể lên để dập tắt đám cháy.
Các loại chất tạo bọt:
- Foam AFFF(water-based) là chất bọt mà sẽ tạo ra một màn sương phủ trên mặt phẳng của nhiên liệu có hydrocarbon.
- Foam ARC (alcohol-resistant concentrate) là chất bọt mà sẽ tạo ra một màn nhấy trên mặt phẳng của loại nhiên liệu không hòa tan.
Ngoài ra người ta có thể phân loại bọt theo mức độ giản nở của nó. Ví dụ:
- Foam có độ giản nở thấp là loại foam có độ giản nở nhỏ hơn 20 lần.
- Foam có độ giản nở trung bình là loại foam có độ giản nở nằm trong khoảng từ 20 đến 200.
- Foam có độ giản nở cao là loại foam có mức độ giản nở trên 200 lần.
Hệ thống foam được ứng dụng tại những nơi đặc biệt có rủi ro cao về cháy nổ, được chọn lựa thận trọng, yêu cầu phải trang bị thích hợp chất bọt cô đặc, hệ thống trộn bọt, các thiết bị phun bọt, và sự phối hợp hữu hiệu giữa các bộ phận ấy trong một hệ thống chữa cháy.
Bọt cô đặc là một chất đối chọi với xăng, dầu. Mặc dù nó có cùng chung tiêu chuẩn, tuy nhiên, mỗi loại bọt - protein và fluoroprotein - có những đặc điểm riêng, ứng dụng thích hợp hoặc kém thích hợp hơn đối với từng hiện trường cụ thể.
Hệ thống trộn bọt có thể là loại "balanced pressure" hoặc "inline".
Đầu phun bọt có thể là đầu sprinkler, spray, nozzle, monitor, foam pourer, hoặc high expantion foam generator, tùy theo hệ thống foam được dùng.